![]() |
مهندس مهدیار مخلص پور اصفهانی دانشجوی دوره دکتری این دانشکده در رشته مهندسی عمران گرایش مهندسی و مدیریت ساخت ، ۲۷ مهر ماه سال ۱۴۰۴ از رساله خود تحت عنوان «ارائه چارچوب انتخاب ناظران ساختمانی با رویکرد تلفیقی واقعیت مجازی و حسگرهای پوشیدنی» به صورت حضوری با راهنمایی دکترمصطفی خانزادی و مشاوره دکتر علیرضا مرادی و دکتر سوگند محمد حسن زاده دفاع می نماید. |
| چکیده این رساله به شرح زیر میباشد: ناظران ساختمانی از ارکان کلیدی تضمین کیفیت، ایمنی و موفقیت پروژههای ساختمانی به شمار میآیند و کمبود صلاحیتهای حرفهای آنان میتواند خسارات سنگینی به همراه داشته باشد. این پژوهش با بهرهگیری از فناوری واقعیت مجازی (VR) و حسگرهای پوشیدنی، چارچوبی نوین و عینی برای ارزیابی و انتخاب ناظران ساختمانی ارائه کردهاست. بر اساس مرور پیشینه پژوهش، پنج معیار اصلی شامل دانش فنی، مهارت ایمنی، شناخت و کنترل هیجانات، توانایی حل مسئله و تصمیمگیری، و اخلاقمداری شناسایی و در فرآیند ارزیابی لحاظ شد. ارزیابی دانش فنی و مهارت ایمنی از طریق شبیهسازی کارگاه ساختمانی در محیط واقعیت مجازی، در شرایط عادی و ویژه، همراه با ثبت دادههای نوار مغز (EEG) و در نظر گرفتن مؤلفههای شناختی همچون میزان توجه، سطح تنش و حالت هیجانی انجام گرفت. اخلاقمداری نیز با استفاده از آزمون مسائل تعریفشده (DIT) و پایش همزمان فعالیت همودینامیکی مغز بهوسیله طیفنگاری کارکردی مادون قرمز نزدیک (fNIRS)، پرسشنامه شناسایی خطرات با رویکرد پاداشدهی، و پرسشنامه خردمندی آردلت (۳D-WS) سنجیده شد. دو معیار دیگر نیز با چهار آزمون شناختی رایانهای دانشگاه کمبریج (CANTAB) مورد ارزیابی قرار گرفت. در اجرای پژوهش، ۳۴ ناظر ساختمانی مرد با حداقل سه سال سابقه کاری مشارکت نمودند. بر پایه امتیازات بهدستآمده در پنج معیار و استخراج قواعد انجمنی معتبر (با شاخص اعتماد ۰٫۹۴، ارتقا ۱٫۴۶ و اطمینان ۶٫۳۵)، ناظران مناسب شناسایی شدند. یافتهها نشان داد که محیط واقعیت مجازی در شرایط ویژهی تنشزا و در حضور صدای بلند تجهیزات ساختمانی، بهطور معناداری سطح تنش و میزان توجه ناظران را افزایش داده و امکان ارزیابی عملکرد آنان در موقعیتهای بحرانی را فراهم کرده است. همچنین دادههای fNIRS بیانگر آن بود که ناظران با سطح بالاتر رشد اخلاقی، الگوهای فعالسازی هدفمندتر در نواحی پیشپیشانی پشتی-جانبی (DLPFC) و پیشپیشانی شکمی-جانبی (VLPFC)، و نیز اتصالات کارکردی کارآمدتر و بهینهتر داشتهاند که مؤید زیستی برای اعتبار آزمون DIT است. مقایسه نتایج نشان داد که روش پیشنهادی مبتنی بر قواعد انجمنی، در مقایسه با شیوه مرسوم مصاحبه، از برتری قابلتوجهی برخوردار است (دقت ۰٫۸۵ در برابر ۰٫۷۱، صحت ۰٫۹۵ در برابر ۰٫۷۴ و یادآوری ۰٫۸۲ در برابر ۰٫۵۹). همچنین بهمنظور تعمیم مدلسازی و افزایش جامعیت چارچوب ارائهشده، از روش رگرسیون لجستیک استفاده گردید و عملکرد ناظران پیشبینی شد. نتایج حاصل از اعتبارسنجیهای متقابل پنجبخشی و حذف تکنمونهای، همراه با معیارهای ارزیابی شامل دقت ۰٫۸۲، صحت ۰٫۸۳، یادآوری ۰٫۹۱، مقدار F۱ برابر ۰٫۸۷ و مساحت زیر منحنی مشخصه عملکرد گیرنده (ROC-AUC) برابر ۰٫۹۳، کارایی مطلوب مدل جامع پیشبینی را تأیید نمود. براین اساس، عملکرد ناظران را میتوان تنها با اجرای آزمون واقعیت مجازی (بدون نیاز به EEG)، آزمون DIT (بدون نیاز به fNIRS) و چهار آزمون CANTAB، در زمانی کوتاه، بهصورت عینی و با سطح بالایی از دقت و صحت پیشبینی کرد. بدینترتیب، چارچوب تلفیقی پیشنهادی، فرآیند انتخاب ناظران ساختمانی را دقیقتر، عادلانهتر و تکرارپذیرتر ساخته و افزون بر ارزش علمی، از قابلیت اجرایی مطلوب در صنعت ساخت کشور برخوردار است و میتواند بهعنوان ابزاری کارآمد برای گزینش بهینه ناظران مورد استفاده قرار گیرد. واژههای کلیدی: انتخاب ناظران ساختمانی، واقعیت مجازی، حسگرهای پوشیدنی، نوار مغز پوشیدنی، طیفنگاری کارکردی مادون قرمز نزدیک آدرس ایمیل: mahdiyar_mokhlespour civileng.iust.ac.ir |